Rozdzielność majątkowa: Możliwości, procedury i wymogi prawne

Rozdzielność majątkowa to instytucja prawna pozwalająca małżonkom na oddzielenie swoich majątków osobistych. Zastosowanie tej instytucji możliwe jest zarówno przed zawarciem małżeństwa, w trakcie jego trwania, jak i wyjątkowo z datą wsteczną, gdy zachodzą ważne powody.

1. ROZDZIELNOŚĆ MAJĄTKOWA PRZED ŚLUBEM (INTERCYZA)

Umowa majątkowa małżeńska, potocznie zwana intercyzą, może zostać zawarta przed ślubem u notariusza. Podpisanie jej powoduje, że po zawarciu małżeństwa majątek każdego z małżonków pozostaje odrębny: nie powstaje wspólność ustawowa, a zarobki oraz nabyte dobra stają się własnością osobistą każdego z małżonków. Jednak warto wiedzieć, że podpisana przed ślubem intercyza nabiera skutku prawnego dopiero w momencie zawarcia małżeństwa.

2. ROZDZIELNOŚĆ MAJĄTKOWA W TRAKCIE MAŁŻEŃSTWA

Małżonkowie mogą w dowolnym momencie trwania małżeństwa zawrzeć umowę o rozdzielności majątkowej – wymaga to zgody obu stron i aktu notarialnego. Z chwilą podpisania takiej umowy majątek wspólny przestaje istnieć, a każdy z małżonków od tej pory zarządza swoim majątkiem samodzielnie. Jeżeli jedna ze stron nie wyraża zgody, inicjatywę może przejąć sąd i orzec rozdzielność majątkową w postępowaniu sądowym – jest to tzw. rozdzielność przymusowa.

3. ROZDZIELNOŚĆ MAJĄTKOWA Z DATĄ WSTECZNĄ

Istnieje również możliwość ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą niż dzień wydania wyroku, jeżeli sąd uzna, że ważne powody powstały już wcześniej. Przykłady takich ważnych powodów to m.in. dłuższa separacja, brak współdziałania w sprawach majątkowych, brak wspólnego gospodarstwa domowego. Rozdzielność z datą wsteczną można ustanowić wyłącznie przez sąd – nie załatwią tego strony u notariusza. Sąd każdorazowo bada okoliczności sprawy i w wyroku wskazuje konkretną datę ustanowienia rozdzielności majątkowej.

Uwaga: Rozdzielność z datą wsteczną nie może być wcześniejsza niż dzień, w którym powstały „ważne powody” uzasadniające jej ustanowienie.

4. WYMOGI KODEKSOWE I PROCEDURA SĄDOWA

Za podstawę żądania ustanowienia rozdzielności majątkowej służy art. 52 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W sądzie musisz wykazać istnienie „ważnych powodów”, takich jak m.in.: rażące niegospodarność, uzależnienie, trwonienie majątku, brak wspólnego życia. Sąd rozpoznaje sprawę w procesie cywilnym.

Wymagane dokumenty i przebieg sprawy:

• pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej,

• uzasadnienie wskazujące ważne powody,

• opłata sądowa,

• akt małżeństwa,

• ewentualnie dokumentacja potwierdzająca zaistniałe okoliczności.

Po przeprowadzeniu postępowania sąd wydaje wyrok, w którym wskazuje datę ustanowienia rozdzielności. Wyrok ten jest podstawą do ewentualnego rozdzielenia majątku w drodze osobnego postępowania.

5. PODSUMOWANIE

Możliwość rozdzielenia majątku małżonków istnieje na kilku etapach: przed ślubem (intercyza), w czasie trwania małżeństwa za zgodą obu stron, a także – w przypadkach szczególnych – z datą wsteczną w oparciu o wyrok sądu. Każda z tych ścieżek ma swoje wymogi formalne i skutki prawne.

Najważniejsze skutki prawne po ustanowieniu rozdzielności majątkowej:

• Zniesienie wspólności majątkowej: Od momentu ustanowienia rozdzielności majątkowej przestaje istnieć majątek wspólny małżonków. Wszystkie przyszłe dochody, wynagrodzenie, a także nabywane przedmioty lub nieruchomości będą stanowić majątek osobisty każdego z małżonków.

• Samodzielność majątkowa: Każdy z małżonków samemu zarządza swoim majątkiem osobistym i odpowiada za własne działania majątkowe. Oznacza to niezależność w podejmowaniu decyzji finansowych, zaciąganiu zobowiązań czy inwestowaniu środków.

• Ochrona przed długami współmałżonka: Wierzyciel jednego małżonka nie może prowadzić egzekucji z majątku należącego wyłącznie do drugiego małżonka, jeśli doszło do ustanowienia rozdzielności majątkowej.

• Indywidualna odpowiedzialność za zobowiązania: Każdy z małżonków odpowiada za swoje długi wyłącznie własnym majątkiem osobistym. Wyjątkiem są zobowiązania zaciągnięte wspólnie.

• Brak możliwości budowania majątku wspólnego: Po ustanowieniu rozdzielności nie powstaje już majątek, który byłby wspólny dla obojga małżonków. Wszystkie przyszłe nabycia przypisuje się do majątku osobistego.

• Obowiązki wynikające z małżeństwa: Rozdzielność majątkowa nie znosi innych obowiązków małżeńskich, takich jak wzajemna pomoc, lojalność czy alimentacja na rzecz rodziny.

• Brak prawa do wspólnego rozliczenia podatku dochodowego: Małżonkowie mający rozdzielność majątkową nie mogą już korzystać z preferencyjnego, wspólnego rozliczenia podatków.

• Zmiany w kwestiach dziedziczenia: Rozdzielność majątkowa nie wpływa na zasady dziedziczenia ustawowego.

Jeżeli zastanawiasz się, która opcja jest najkorzystniejsza w Twojej sytuacji, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią – indywidualnie przeanalizujemy Twój przypadek i pomożemy w wyborze właściwego rozwiązania. 

Kancelaria Adwokacka Agnieszki Mincer

Skontaktuj się z nami już dziś: 780-147-406

E-mail: kancelaria@adwokat-mincer.com

Odwiedź naszą stronę internetową: https://www.adwokat-mincer.com/

#rozdzielnośćmajątkowa #intercyza #prawoRodzinne #adwokat #kraków